Dużo mówi się o skłonności Polaków do emigracji. Jeśli spojrzeć na skomplikowane dzieje naszego kraju, to akurat tendencja taka nie powinna nikogo dziwić. Czy marzenia o dostatnim życiu rodzinnym, dobrej pracy, albo własnej firmie spełniają się tam gdzie nas nie ma? Spróbujmy przyjrzeć się zarówno najważniejszym przyczynom osiedlania się Polaków za granicami naszego kraju, a także najpopularniejszym kierunkom emigracji.
Trawa bardziej zielona
Przyczyn wyjazdów Polaków na stałe za granicę można podać naprawdę wiele, skupimy się jednak na tych najważniejszych. Pierwszą i zapewne największą z nich będącą powodem opuszczania granic naszego kraju przez ogromne rzesze naszych rodaków są uwarunkowania historyczne. Pierwsza, największa do tej pory fala emigracji z Polski miała miejsce w XIX wieku, czego bezpośrednią przyczyną były zabory oraz prześladowania, szczególnie w okresie po obu powstaniach niepodległościowych, czyli listopadowym oraz styczniowym. Ogólnie rzecz biorąc w XIX wieku nasz kraj opuściło około pół miliona obywateli, najpopularniejszymi kierunkami były Stany Zjednoczone, Izrael, a także Ameryka Południowa, ze szczególnym wskazaniem na Brazylię.
Byle dalej stąd
Kolejne pół miliona osób wyjechało z Polski w pierwszej połowie XX wieku, z uwagi na dwie wojny światowe oraz powstanie PRL-u. W większości wypadków byli to żołnierze lub osoby związane z wojskiem oraz ich rodziny, ale także zwykli cywile wielokrotnie zmuszeni byli opuścić nasz kraj w poszukiwaniu lepszego miejsca do życia. Wiarygodnych danych o skali emigracji w okresie 1945 -1990 raczej nie ma, gdyż nie prowadzono takowej dokumentacji.
Bliżej niż kiedyś
Kolejna spora fala emigracyjna rozpoczęła się w 2004 roku, kiedy Polska dołączyła do Unii Europejskiej. Związane z tym ułatwienia co do procedur wyjazdowych oraz otwarcie granic spowodowało, że wiele osób, szczególnie młodych skierowało swoje kroki za granicę, głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz Danii, zamierzając znaleźć w tych krajach pracę oraz zamieszkanie. Oczywiście kusiły ich pieniądze i wizja wysokich zarobków, a także stabilizacji życiowej.
Dużo nas
Ogólnie rzecz biorąc szacunki wskazują, że obecnie poza granicami Polski mieszka około 21 milionów osób pochodzenia polskiego, posługujących się językiem polskim i uznających siebie za Polaków. Największe skupiska Polaków na obczyźnie to Stany Zjednoczone, w których zamieszkuje około 10 milionów Polaków. W przeważającej większości są to potomkowie emigrantów z XIX i pierwszej połowy XX wieku. Drugi na liście kraj stanowią Niemcy, zamieszkiwani przez około 2 miliony Polaków – zazwyczaj wyjechali oni do pracy pod koniec XX lub na początku XXI wieku i zdecydowali się pozostać w Niemczech na stałe. W Brazylii mieszka także około 2 miliony polskich obywateli i podobnie, jak w przypadku Stanów Zjednoczonych są w większości potomkami emigrantów z poprzedniego stulecia.
Zjednoczone Królestwo polskie
Na szczególną uwagę zasługuje bardzo nietypowa struktura społeczna Polaków przebywających na emigracji w Wielkiej Brytanii. Liczebność polskich emigrantów w tym kraju wynosi około 880 tysięcy osób, najpopularniejsze skupiska to Birmingham, Bradford, Edynburg, Glasgow oraz Londyn. Około jedna trzecia tej grupy stanowią potomkowie osób, które zdecydowały się pozostać w Wielkiej Brytanii po zakończeniu II wojny światowej, w większości żołnierzy oraz ich rodzin, natomiast pozostałą część stanowią osoby, które przybyły do tego kraju w celach zarobkowych oraz osiedlenia się na stałe.
Nie ma jak u Królowej
Znaleźć można liczne opinie mówiące o tym, że w Wielkiej Brytanii po prostu życie jest znacznie łatwiejsze, niż w większości innych krajów europejskich, a pewnym potwierdzeniem prawdziwości tych słów może być fakt, że największa liczba dzieci wśród obcokrajowców zamieszkujących Wielką Brytanię przychodzi na świat właśnie wśród Polek, które zepchnęły na drugą pozycję znacznie liczniejszą przecież populację Hindusów. Bardzo interesującą wypowiedź na ten temat znaleźć można na przykład na blogu firmy TransferGo oferującej tanie przelewy online (opłata za przelew z Wielkiej Brytanii do Polski to tylko 99 pensów), gdzie jedna z Polek, która urodziła na terenie Wielkiej Brytanii dziecko opisuje zalety bycia matką w tym kraju.
Po naukę do Polski
Warto przy tym nadmienić, że wśród przyczyn skłaniających Polaków do emigracji przeważają aspekty ekonomiczne, natomiast praktycznie nigdy argumentem przemawiającym za wyjazdem nie jest wyższy poziom edukacji w krajach Europy Zachodniej, czy też w Stanach Zjednoczonych. Właściwie w tej kwestii łatwo dostrzec tendencję odwrotną – to nasze uczelnie wyższe cieszą się sporą popularnością wśród studentów zagranicznych.
Fot. William Murphy, Ben Sutherland, Paul Sableman, editrixie, CC BY 2.0