Szukaj

Styl zakopiański – lokalny i narodowy

Zakopane - kolebka wyjątkowego stylu

Zakopane jest jednym z najczęściej obieranych kierunków na wakacje w górach. Trudno się dziwić – jest to piękne miasto, położone malowniczo wśród słynnych szczytów: Kasprowego Wierchu, Gubałówki i Giewontu. Na dodatek słynie z odbywających się w nim zawodów skoków narciarskich, która przyciąga kibiców z całej Polski. Zakopane jest także kolebką niezwykle popularnego stylu zakopiańskiego

Styl zakopiański utożsamiamy często nieświadomie z całą kulturą góralską, której elementy przeplatają się obecnie ze sobą w południowych rejonach Polski. Warto jednak wyróżnić z niej styl zakopiański, ponieważ wiąże się on z konkretnym okresem w historii naszej sztuki narodowej i na jego powstanie wpływ mieli najwybitniejsi polscy artyści XIX wieku. Jego wpływy widać nadal we współczesnej sztuce i architekturze – nowo powstałe budynki często do niego nawiązują i czerpią z jego bogactwa. Jednym z hoteli, który świadomie czerpie z tej tradycji jest hotel przy stoku Nosalowy Dwór.

Młoda Polska ucieka w góry

Zakopane w XIX wieku stało się mekką polskich artystów, którzy szukali w nim odskoczni od wielkomiejskiego chaosu. Znajdowali inspirację zarówno w górach, jak i miejscowej góralskiej ludności, której życie codzienne było tak odmienne od tego które znali. Do Zakopanego przyjeżdżali malarze szukający inspiracji do swoich prac, na przykład Aleksander Kotsis – znany krakowski malarz przedstawiający sceny rodzajowe w stylu realistycznym, czy Wojciech Gerson – twórca m.in. tatrzańskich pejzaży. Oprócz nich do miasta przybywali też artyści związani z nurtem Młodej Polski, czyli polskiego odzewu na rozwój modernizmu w Europie. Wśród nich byli między innymi Stanisław Witkiewicz, Leon Wyczółkowski, Władysław Ślewiński i Józef Mehoffer. To właśnie Witkiewicz zainspirowany nowym środowiskiem stworzył styl nazywamy dzisiaj zakopiańskim.

Lokalni miłośnicy sztuki

Artyści korzystali z gościnności lokalnych wielbicieli i kolekcjonerów sztuki. Maria i Bronisław Dembowscy byli miejscowymi miłośnikami stylu podhalańskiego, a ich dom prywatny stał się popularnym miejscem spotkań. To właśnie ich pasja i wiedza sprawiły, że przyjezdni artyści zainteresowali się tamtejszą historią i estetyką. Stanisław Witkowski był zafascynowany miejscowymi drewnianymi willami i chatami, a także przedmiotami codziennego użytku i postanowił na ich podstawie stworzyć unikatowy, wyróżniający się styl projektowania architektonicznego i dekoracyjnego. Stanisław Witkiewicz jest autorem bardzo znanych budynków na terenie Zakopanego, które odzwierciedlają w każdym calu proponowaną przez niego estetykę. Należą do nich takie obiekty jak Willa “Koliba”, Willa “Oksza”, Willa “Pod Jedlami”, a także Muzeum Tatrzańskie zaprojektowane razem z Franciszkiem Mączyńskim.

Z Zakopanego do Paryża

Styl zakopiański bardzo szybko zakorzenił się w narodowej świadomości i do dziś jest stosowany i reinterpretowany na różne sposoby. Jedną z artystek które odniosły sukces poprzez odniesienie się do tej estetyki była Zofia Stryjeńska – niezwykle utalentowana polska malarka, graficzka i ilustratorka. W 1925 roku wykonała docenioną przez krytyków dekorację polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Paryżu. Przedstawiała ona cykl 12 prac wiejskich na każdy miesiąc roku, a jej stylistyka łączyła nowoczesne ujęcie graficzne ze stylistyką ludową. Nie było to bezpośrednie odniesienie do stylu zakopiańskiego Witkiewicza, jednak na pewno był to wynik fascynacji polskich artystów sztuką podhalańską w okresie Młodej Polski i wyklarowanym wówczas stylem.

Styl zakopiański jako styl zarodowy

Styl zakopiański jest wciąż obecny w świadomości Polaków, jako jeden ze styli narodowych. Nie bez powodu wciąż powracamy do związanych z nim elementów dekoracyjnych i rozwiązań architektonicznych. Przyglądając się jego niegasnącej popularności na przestrzeni lat, nie dziwi wcale chęć do wpisania się w ten nurt. Hotel z basenem Nosalowy Dwór jest jednym z wielu przykładów budynków, które świadomie powstały w wyniku połączenia nowoczesnych rozwiązań z echem tradycji.